Stanisław Stabro
Wiersze wybrane
Z posłowia Zofii Zarębianki
Najnowsza edycja wierszy wybranych krakowskiego poety Stanisława Stabry ukazuje go jako twórcę w pewnym sensie zaskakującego, odkrywa bowiem zupełnie inne oblicze tego pisarza, wcześniej mocno zniekształcone przez czynione o jego wierszach zafałszowane i nie do końca prawdziwe rozpoznania krytyczne. Zwracano w nich mianowicie uwagę przede wszystkim na nowofalowe aspekty twórczości, a więc na te czynniki i elementy, które pozwalały widzieć tę poezję jako przykład zbiorowego doświadczenia pokoleniowego, doświadczenia, dla którego marzec 1968 roku, a wcześniej kontrkulturowe ruchy młodzieży studenckiej w Ameryce i Europie stanowiły swego rodzaju mit założycielski. W tym sensie więc Stabro – paradoksalnie – pozostawał twórcą niedoczytanym i – nie bójmy się tego stwierdzenia – marginalizowanym na tle dokonań pozostałych autorów grupy Te-raz i całej nowofalowej przygody artystycznej. Jako autor bardziej przeto postrzegany był przez soczewkę pokoleniową, jako przedstawiciel określonej formacji pisarskiej, mniej zaś w ujęciu własnych zasług i niepowtarzalności poetyckiego głosu. Dotąd zatem przez krytykę opisywane były wiersze Stabry w konfiguracjach tematycznych podporządkowanych problematyce polityczno-społecznej, inaczej też umiejscawiano go na mapie polskiej poezji dwudziestego wieku, właśnie jako reprezentanta nowofalowej generacji.
Tymczasem dokonany przez samego poetę niezwykle trafny i przekonywający artystycznie autorski wybór tekstów poetyckich przynosi utwory odmienne, poniekąd zaprzeczające owej pokoleniowości, a w każdym razie – definiujące ją całkiem inaczej i w innej, bardziej historiozoficznej i egzystencjalnej niż stricte społecznej perspektywie
