Zofia Zarębianka

Wiersze (trochę) przebrane

O autorce

Zofia Zarębianka – poetka, eseistka, krytyk literacki, profesor zwyczajny w Katedrze Historii Literatury Polskiej XX wieku Uniwersytetu Jagiellońskiego. Członek PEN Clubu i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Towarzystwa Naukowego KUL, Polskiego Towarzystwa Etycznego, Komisji Historycznoliterackiej PAN Oddział w Krakowie. Stały współpracownik dwumiesięcznika literackiego „Topos”, autorka kilkunastu książek, w tym ośmiu tomów poetyckich. Jej wiersze były tłumaczone na język angielski, czeski, hebrajski, ukraiński, francuski i niemiecki. Ostatnio opublikowała: Wtajemniczenia (w) Miłosza. Pamięć. Duch(owość). Wyobraźnia, Kraków 2014; Spotkanie w Słowie. O twórczości literackiej Karola Wojtyły, Kraków 2018; Bóg wpisany w wiersze. Teologia poetów obcych, Kraków 2018.

O tomiku „Wiersze (trochę) przebrane”

Poetka realizuje wprawdzie konterfekt twórcy określanego jako poeta doctus, ale czyni to środkami na wskroś lirycznymi, przy pomocy obrazu, emocji i metafory. Daleka jest od jakichkolwiek popisów, wszystko bowiem, co czyni, ma służyć poezji w najczystszej, najszlachetniejszej postaci. Gdy zaś sięgam po jej eseje naukowe, dostrzegam wyraźne wpływy poetyckiej wyobraźni autorki. Czy z tego miałoby wynikać, że żywioł poezji stawia Zarębianka ponad żywiołem ratio? Być może tak jest, chociaż odpowiedź znowu nie jawi się jako prosta i oczywista, bo przecież jej wiersze – chociaż emanujące emocjami, będące w najlepszym sensie tego tradycyjnego zwrotu „mową uczuć” – zawierają w sobie głęboką mądrość, która zdaje się wyrastać z kilku źródeł, a to: wiedzy, doświadczenia, intuicji i wiary.

Na zaprezentowany wybór poezji Zofii Zarębianki złożyły się wiersze publikowane wcześniej (1992–2017) w siedmiu autonomicznych zbiorach oraz utwory napisane w ciągu ostatnich dwu lat. (…) Jeden z najbardziej cenionych przez Zarębiankę poetów, Czesław Miłosz, powiedział ongiś w Traktacie teologicznym, że „pierwsze ma być pierwsze”. Nie inaczej jest i tutaj. Kwestie metafizyczne, relacje Bóg–człowiek, dylematy wiary wysuwają się na plan pierwszy… ba, nawet gdy poetka porusza tematy zgoła odmienne, to oświetla je z perspektywy aksjologii o takiej właśnie proweniencji.

Marek Karwala
(fragment wstępu)